Kuća ljudskih prava Banja Luka upozorava javnost da se na dnevnom redu 11. redovne sjednice Narodne skupštine, zakazane za 29. 10. 2024, nalaze sporne izmjene dva zakonska akta čije, eventualno, usvajanje bi predstavljalo korak unazad u zaštiti ljudskih prava i demokratije, te ih smatramo neprihvatljivim. Riječ je o Nacrtu zakona o izmjenama i dopunama Krivičnog zakonika Republike Srpske i Prijedlogu zakona o izmjeni Zakona o zaštiti lica koja prijavljuju korupciju u Republici Srpskoj.
Predložene izmjene Krivičnog zakonika, kojima se uklanja termin “rodni identitet” sa liste izričito zaštićenih karakteristika, predstavljaju ozbiljan udarac na pravnu zaštitu ranjivih grupa.
Uklanjanje rodnog identiteta iz Krivičnog zakonika smanjuje opseg pravne zaštite, otvara mogućnost za diskriminaciju i umanjuje izglede da se adekvatno sankcionišu zločini iz mržnje prema osobama različitog rodnog identiteta.
Činjenica da su predložene izmjene u suprotnosti sa međunarodnim obavezama koje je preuzela Bosna i Hercegovina nije ni približno važna koliko negativni impakt na društvo Republike Srpske koji regresivna zakonska rješenja imaju cilj da proizvedu.
Predložene izmjene Zakona o zaštiti lica koja prijavljuju korupciju u Republici Srpskoj, te krajnje indikativna činjenica da se zakon razmatra po hitnom postupku bez jasnog opravdanja, predstavljaju ozbiljno ugrožavanje demokratskog procesa i transparentnosti.
Ovim izmjenama se predviđa da Narodna skupština Republike Srpske više neće imati uvid u godišnje izvještaje o zaštiti prijavitelja korupcije. Time se slabi nadzorna uloga koju Narodna skupština ima nad radom vladinih i drugih javnih organa republičke uprave, što može dovesti do neograničene vlasti izvršne grane vlasti i dodatno opravdati nepovjerenje javnosti u borbu protiv korupcije.
Kuća ljudskih prava Banja Luka poziva Narodnu skupštinu Republike Srpske da povuče sa dnevnog reda predložene izmjene Zakona o zaštiti lica koja prijavljuju korupciju i Krivičnog zakonika Republike Srpske i osigura da buduće izmjene zakona budu usklađene sa principima transparentnosti i odgovornosti, te zaštite i promicanja ljudskih prava.
Kuća ljudskih prava Banja Luka će nastaviti pratiti situaciju, pozivati na odgovornost i insistirati na zaštiti ljudskih prava i demokratskih načela.
U prilogu ovog saopštenja je i link sa tekstom u kojem su raniji komentari koje je Kuća ljudskih prava dostavila na nacrt izmjena Krivičnog zakonika RS sa obrazloženjima.
Takođe, prilažemo i detaljniju Reakciju (komentare) Kuće ljudskih prava Banja Luka na Prijedlog zakona o izmjeni Zakona o zaštiti lica koja prijavlju korupciju RS :
