Kuća ljudskih prava Banja Luka, zajedno sa još 54 nevladine organizacije u BiH, poziva poslanike/ice Narodne skupštine Republike Srpske, ali i apeluje na cjelokupnu javnost, građane i građanke, da ne podliježu neargumentovanim saopštenjima i manipulacijama u vezi sa izražavanjem „brige” određenih organizacija i da usvoje predloženi Zakon o zaštiti od nasilja u porodici i nasilju prema ženama.
Pravo na život, slobodu i bezbjednost ličnosti, jedno je od osnovnih ljudskih prava koje pripada svih ljudskim bićima bez obzira na njihovu rasu, pol, jezik, vjeroispovjest, nacionalno ili društveno porijeklo, i druge zaštićene osnove.
Kome to smeta u Republici Srpskoj? Kome smeta Nacrt Zakona o zaštiti od nasilja u porodici i nasilja prema ženama kojem je osnovni cilj zaštita žrtava nasilja? Ko želi da derogira civilizacijsko postignuće koje je nasilje koje se dešavalo između četiri zida prepoznalo kao društveni problem i učinilo da ono postane kažnjivo?
Djelimično imenovana grupa nevladinih organizacija, svojim krajnje proizvoljnim i laičkim interpretacijama nanosi ogromnu štetu postignutim rezultatima u borbi protiv nasilja, a prije svega ženama, djevojkama i djevojčicama koje još uvijek nisu primjereno zaštićene od nasilja – čak 47% žena u Bosni i Hercegovini je tokom svog života iskusilo neki oblik nasilja, a samo tokom 2021. i 2022. ubijeno je 19 žena u BiH. Podaci iz 2023. govore o 10 ubijenih žena i 7 pokušaja femicida[1]. Najvećem broju ovih ubistava prethodilo je dugotrajno nasilje koje nije bilo prijavljivano ili je bilo prijavljivano, ali je izostala adekvatna reakcija institucija.
Crna statistika kaže da čak 80 posto zlostavljanih žena nikada ne prijavi nasilnika, jer ne vjeruje u sistem zaštite.
Prema podacima Zavoda za statistiku Republike Srpske od ukupnog broja prijavljenih počinilaca krivičnih djela protiv braka i porodice u 2022. godini, 736 njih su bili muškarci, a 83 žene (10%). Kod krivičnih djela protiv života i tijela u istoj godini prijavljena su, kao počinioci ovih djela, 562 muškarca (94%) naspram 38 žena (6%)[2].
Da li su to muškarci, „glave tradicionalne porodice”, na koje se misli kada određene organizacije spominju „tradicionalne vrijednosti”, koje treba zaštititi?
Posebno štetnim i opasnim smatramo ishitrene izjave visokopozicioniranih političara u Republici Srpskoj koji su podržali „zahtjeve” ove grupe organizacija, a da se prethodno očigledno nisu informisali šta tačno piše u predložnom Nacrtu.
Nacrt je prošao potrebne procudure, i njegova prevashodna svrha je da spriječi ili suzbije nasilje u porodici i nasilje prema ženama, uključujući tu i sprečavanje femicida kao najtežeg oblika i posljedice nasilja prema ženama!
Nacrt je usaglašen i sa Ustavom, kao i sa brojnim međunarodnim konvencijama i EU direktivama koje regulišu ova pitanja.
Usvajanjem predložnog zakona obezbijedio bi se bolji i efektivniji odgovor svih subjekata zaštite prilikom pružanja pomoći i podrške žrtvama nasilja, te odlučnije i pravovremeno institucionalno djelovanje u slučaju pojave nasilja.
Izbor koji se nalazi pred predstavnicima/cama naroda je jasan: da li žele da se odlučnije krene u borbu protiv nasilja nad ženama ili žele da se pod krinkom tradicije i „tradicionalnih vrijednosti” žene i dalje izlažu nasilju i ubistvima, a da institucije ćute na te pojave.
Saopštenje su podržali:
Ženska mreža Bosne i Hercegovine
Inicijativa Građanke za ustavne promjene
[1] Više na: Baza ubijenih žena u BiH: https://shorturl.at/sACG6
